Drenaż wewnętrzny

Podtapiane, mokre piwnice w budynkach istniejących, przeznaczonych do remontu, lub modernizacji, bądź w nowo wznoszonych, gdzie zjawisko to występuje jako wada lub usterka, są problemem, który trzeba rozwiązać, co często odbywa się w sposób nieudolny oraz mało skuteczny.

Prostym pomysłem wydaje się być odkopanie murów fundamentowych na zewnątrz budynku i wykonanie nowych izolacji przeciwwodnych czy przeciwwilgociowych. Jednak analiza problemów i rachunek kosztów są często zaskakujące! Aby odsłonić mury, należy usunąć elementy małej architektury i zieleni, rozebrać tarasy, schody zewnętrzne, nawierzchnie dróg, itd. Lepiej ?uciec się? do drenażu wewnętrznego.

Fundamenty - Drenaż wewnętrzny
Rys. 1. Drenowanie wewnętrzne a) w gruncie przepuszczalnym, b) w gruncie nieprzepuszczalnym. 1 ? Pierwotne zwierciadło wód gruntowych 2 ? Obniżone zwierciadło wód gruntowych 3 ? Drenaż z obsypką żwirową 4 ? Podkład z betonu 5 ? Warstwa piasku grubego 6 ? warstwa piasku drobnego

Decydując się na drenaż wewnątrz budynku trzeba dokładnie sprawdzić przyczyny podtapiania oraz ustalić skalę zjawiska. Po rozeznaniu opracować dokumentację techniczną stanowiącą podstawę rozpoczęcia robót. Należy zatem przestudiować dokumentację geologiczną terenu, działki, jeżeli była wykonana, zrobić próbne odwierty, odkrywki, przeprowadzić analizę ukształtowania terenu, jego zagospodarowania tak, by możliwie dokładnie ustalić poziom i wahania zwierciadła wody gruntowej, a także kierunki jej przepływu. Ważne jest określenie układu i parametrów technicznych warstw gruntu, w tym współczynnika filtracji.
Przyczyną wewnętrznego podtapiania budynku mogą okazać się nieszczelności instalacji wodociągowej względnie kanalizacyjnej. Wycieki i zawilgocenie gruntu przez instalację kanalizacyjną jest stosunkowo proste do zlokalizowania ? sam zapach wody może sugerować jej pochodzenie. Trudniejsze do zlokalizowania są wycieki z rur wodociągowych.

Drenaż wewnętrzny w budynku wykonujemy jako stały funkcjonujący stale, lub na okres prowadzenia robót.
Wykonanie drenażu wewnętrznego polega na ułożeniu rurociągów drenarskich wzdłuż fundamentów ścian zewnętrznych i wewnętrznych, ale zawsze wewnątrz budynku. Rurociąg drenarski zbierając wodę wewnątrz budynku powoduje powstawanie leja depresyjnego. Różnica ciśnień depresyjnych między stroną zewnętrzną i wewnętrzną budynku powoduje przepływ wody do wnętrza budynku pod fundamentami. Gdy podłoże fundamentów stanowią grunty przepuszczalne (piaski, żwiry), ruch wody nie spowoduje żadnych zjawisk niekorzystnych. W przypadku gruntów o małej przepuszczalności może powstać tak duża różnica ciśnień, że strumień wód podziemnych spowodować może rozmywanie i sufozję podłoża fundamentów. Aby zabezpieczyć budynek przed tymi niekorzystnymi zjawiskami, należy trasy drenażu prowadzić możliwie najwyżej nad podstawą fundamentu, by zmniejszyć różnicę ciśnień depresyjnych i stosować obsypkę rurociągu według metody odwróconego filtru. Warstwa filtrująca, stykająca się z gruntem rodzimym, powinna zabezpieczyć go przed wypłukiwaniem cząstek ilastych; zwykle wykonujemy ją z drobnego piasku; kolejne warstwy są coraz grubsze, aż do zasypki żwirowej.

Fundamenty - Drenaż wewnętrzny
Rys. 2. Drenowanie poziome z pozostawieniem starej posadzki 1 ? Stara posadzka 2 ? Żwirowy dren odsączający 3 ? Podsypka z piasku grubego 4 ? Beton nowej posadzki 5 ? Kanał zbiorczy

Fundamenty - Drenaż wewnętrzny
Rys. 3. Odprowadzenie wód przesączających się przez posadzkę i ścianę 1 ? Ścianka ekranowa 2 ? Szczelina drenująca 3 ? Nowa posadzka 4 ? Piasek 5 ? Żwir 6 ? Rurociąg drenowy 7 ? Stara posadzka 8 ? Poziom nowej posadzki 9 ? Obniżone zwierciadło wody gruntowej 10 ? Pierwotny poziom wód gruntowych

Do drenażu wewnętrznego stosuje się te same materiały i urządzenia, co w drenażu zwykłym, a więc sączki drenowe, studzienki kontrolne i zbiorcze, odpływy, połączenia z siecią kanalizacyjną, urządzenia samoczynnej instalacji pompowej itp. Rozwiązania instalacji drenażu wewnętrznego mają charakter indywidualny dla każdego budynku.

Najłatwiej zdrenować pomieszczenia, gdy drenaż i warstwy filtracyjne układamy na istniejącej posadzce. Przy takim rozwiązaniu zmniejszamy wysokość pomieszczeń. Na istniejącą posadzkę układa się warstwę filtrującą ze żwiru, na niej ? płytę betonową i posadzkę. Można ułożyć płyty panwiowe, a wodę odprowadzać z powstałej szczeliny wykuwając system zbieraczy w starej posadzce.

W przypadku, gdy wysokość pomieszczenia musi być zachowana, istniejącą posadzkę razem z podłożem należy rozebrać odsłaniając grunt. Jeżeli jest to grunt dobrze filtrujący, ułożenie drenażu jest podobne do zwykłego drenowania poziomego. Przy gruncie dobrze filtrującym rozbiórkę posadzki można ograniczyć do fragmentów, gdzie prowadzone są instalowane urządzenia.

Jeżeli podłożem pod posadzką są grunty zwięzłe, odsączające wodę słabiej, mogą zachodzić dwa przypadki:
1. Przesączające się wody mają swe źródło za ścianą zewnętrzną w postaci wody pochodzącej z opadów atmosferycznych.
2. Budynek posadowiony jest w obrębie wód gruntowych, na podłożu o niskim współczynniku filtracji.

W pierwszym ? wody przenikają przez ściany, natomiast grunt pod posadzką pozostaje w miarę suchy. Pod posadzką penetracja wody odbywa się tylko przez filtrację ? drogą pośrednią. Założenie sączków drenowych na obwodzie wewnętrznym ścian zewnętrznych zlikwiduje napływ wód do piwnic.

W przypadku drugim wewnętrzny drenaż obwodowy problemu nie rozwiąże. Najlepiej zastosować drenowanie warstwowe. Zależnie od uziarnienia gruntu podłoża, należy wykonać kilku warstwowy poziomy dren osuszający, według systemu odwróconego filtru, to znaczy, że od strony gruntu dać zasypkę drobną (piasek), a następne warstwy w poziomie zbieraczy o odpowiednio grubszym uziarnieniu. Na ostatnią warstwę odsączającą (żwir gruby) dajemy warstwę pospółki, która stanowi podłoże pod warstwę betonu podłogi. Ułożenie od razu betonu na warstwie żwiru grubego mogłoby doprowadzić do zatkania betonem porów w warstwie odsączającej.
Oprócz drenowania posadzek można wykonać drenowanie przeciekających ścian. Drenowanie ścian to wykonanie ścianki ekranowej odsuniętej od ściany głównej na 3÷5 cm. Szczeliną spływa woda do warstwy lub szczeliny drenowej pod posadzką. Ścianki ekranowe mogą być murowane z cegły o grubości ? lub ? cegły, można zastosować płyty panwiowe ustawione żeberkami pionowo, lub mocować membrany z tworzyw sztucznych o kształtach tworzących szczeliny, którymi spływa woda.
Zdrenowane pomieszczenia łączy się kanałami w jeden system obsługiwany przez studzienkę zbiorczą, połączoną z kolektorem sieci kanalizacji deszczowej bezpośrednio lub za pomocą instalacji pompowej, która podnosi wodę do poziomu kolektora.

Fundamenty - Drenaż wewnętrzny
Rys. 4. Drenowanie piwnic 1 ? Szczelina drenująca 2 ? Ścianka ekranowa 3 ? Studzienka kontrolna 4 ? Zbieracz drenów rurkowych 5 ? Studzienka zbiorcza 6 ? Studzienka zewnętrzna 7 ? Rura kanalizacyjna

Drenowanie takie, pomimo swej prostoty, ma oprócz zalet pewne wady. Zaletą jest niezależność instalacji od gruntu podłoża fundamentowego i łatwe usuwanie wody. Wadą jest stała filtracja wody przez ściany, co prowadzi do ich osłabienia. Aby ograniczyć filtrację wody przez ścianę można izolować ją od wewnątrz, dając lekką ochronę przyciskową w postaci warstwyzaprawy. Dzięki temu ograniczamy swobodny przepływ wody; pory w murze z czasem zamulają się.
Wyprowadzając wodę rurociągiem drenarskim z systemów drenarskich wewnętrznych na zewnątrz budynku pod fundamentami ścian wewnętrznych i zewnętrznych, stosujemy rury żeliwne, a w łatwiejszych przypadkach betonowe. Układanie pod fundamentami sączków drenowych jest niedopuszczalne.
Przedstawiona w ogólnym zarysie problematyka drenażu wewnętrznego wskazuje możliwości jego zastosowań. Jednak problemu podtapiania, zalewania czy zawilgocenia piwnic i suteren w budynku nie można ograniczyć do kilku schematów rozwiązań. Każdy budynek z uwagi na indywidualne rozwiązania konstrukcyjne i materiałowe oraz różne warunki gruntowo-wodne, wymaga indywidualnego podejścia, co prowadzi do odmiennych rozwiązań. Publikacja niniejsza powinna ułatwić rozwiązywanie tych niebagatelnych problemów.

Dr inż. Lesław Macieik
Politechnika Koszalińska

Zobacz więcej na stronie: www.abc-izolacje.pl w dziale fundamenty

Udostępnij ten wpis

Post Comment