Jak powstaje cegła klinkierowa (w fabryce cegły klinkierowej w Środzie Śląskiej)

1. Surowcem jest mieszanka tlenku gliny, kwarcu i różnych minerałów, która powstała przed milionami lat z pozostałości wietrzenia różnych skał.
Z należącej do zakładu kopalni wydobywa się glinę z wyrobiska o głębokości 20 m. Ze względu na konieczność mieszania, zbiera się glinę cienkimi warstwami. Następnie trafia ona do zasilacza, który podaje ją równomiernie na taśmociąg.

2. Przed dalszą obróbką przygotowuje się glinę w różnych urządzeniach. Po dodaniu surowców polepszających jakość (piasek, bazalt itp.) glinę rozdrabnia się w gniotowniku – maszynie rozdrabniającej – za pomocą walców gładkich na ażurowym dnie misy gniotownika. Jednocześnie wszelkie ciała obce (kamienie, korzenie itp.) ulegają rozdrobnieniu. Przylegające walce pozwalają otrzymać pożądaną wielkość ziaren.

3. Z miejsca gdzie znajdują się walce do drobnego mielenia transportuje się glinę (mieszankę bazaltu itp.) przenośnikami taśmowymi do dołownika. Nie tylko napełnianie dołownika, ale również wydobywanie masy z dołownika odbywa się w różnych kierunkach. Dzięki przebiegającej diagonalnie cienkowarstwowej eksploatacji miesza się glinę jeszcze raz bardzo dokładnie.

By utrzymać odpowiednią wilgotność gliny, zrasza się ją w zależności od potrzeby. Na koniec misy dołownika znajdują się schody prowadzące w dół do hali pras.

4. W przecieraku nawilża się glinę i jeszcze raz homogenizuje.

5. W hali, w której umieszczone są prasy, znajduje się ponownie przecierak sitowy służący głównie do równomiernego podziału gliny do pras.
Glina odpowietrzana jest w prasie stemplowej, wypychana przez wał ślimakowy i formowana za pomocą ustników na pasma gliny. Kostki w ustniku pozostawiają otwory w cegle (oszczędzają surowiec, zapewniają dokładniejsze suszenie i wypalanie, redukują koszty transportu).

6. Świeżo sprasowane pasmo gliny otrzymuje za pomocą walców charakterystyczną strukturę powierzchni (ryflowaną).

7. Następnie ucinak oddziela poddane obróbce pasma gliny na kawałki o długości 1,5 m. Pasma gliny przesuwane są przez taśmociąg transportujący do ucinacza wielostrunowego, gdzie dzieli się je na znormalizowane formaty cegieł.

8. Pojedyncze cegły umieszcza się automatycznie na metalowych łatach i równocześnie włącza do procesu suszenia.
Również automatycznie układa się pojedyncze warstwy cegły na pionowym przenośniku i doprowadza do suszarni. Tu cegły suszy się i jeszcze przed wypałem redukuje konieczną w czasie formowania wilgotności z 21% do 1%. W komorach suszarniczych surowiec ogrzewany powietrzem o temp. 80–100°C, pochodzącym ze strefy chłodzenia pieca (odzyskiwanie ciepła) przebywa 46 godzin.

9. Cegły angobuje się na stronach wozówkowych i obu czołowych za pomocą pistoletów natryskowych.

10. Wysuszone cegły rozładowuje się z wózka suszarniowego na przenośnik płytkowy i ręcznie układa na wózku piecowym.

11. Przez piec o długości 140 m przejeżdża w ciągu 60 godzin 45 wózków.
Najpierw surowa cegła przejeżdża przez strefę podgrzewania, gdzie glina w temperaturze 200–700°C traci wodę związaną chemicznie i zaczyna się wypalanie materiałów bitumicznych (np. pozostałości organicznych).
W ogniu głównym w temp. 1050°C dochodzi do tzw. wypalania końcowego. 140 palników wdmuchuje równomiernie gaz ziemny i tlen.
W czasie wypalania końcowego łączą się nierozerwalnie ze sobą składowe części gliny i w ten sposób powstaje cegła ceramiczna o trwałej barwie.
Grę kolorów uzyskuje się w znacznym stopniu dzięki różnym technikom nanoszenia angoby i różnym sposobom doprowadzania tlenu.
Następnie w strefie chłodzenia, dzięki napływającemu zimnemu powietrzu schładza się cegły o intensywnej czerwieni, które po 60 godzinach od momentu wjazdu do pieca opuszczają go już jako gotowe wypalone cegły.

12. Jeszcze ciepłe cegły rozładowuje się z wózka piecowego. Zupełnie na koniec dochodzi do jednego z niewielu procesów produkcyjnych, przy którym nie wykorzystuje się maszyn – sortowanie.
Każda cegła sprawdzona jest przez osobę sortującą. Uszkodzone cegły wybiera się; w zależności od zmian kolorystycznych dzieli się cegły na I i II gatunek.

13. Sortowane cegły klinkierowe układa się po 416 sztuk formatu NF na drewniane palety i zabezpiecza folią do transportu na plac budowy.
Gotowe palety ładuje się podnośnym wózkiem widłowym bezpośrednio na samochody ciężarowe lub przechowuje na placu (o pow. 40 tys. m2)